Omuz artrozu, eklem yüzeyini kaplayan kıkırdak dokunun zamanla aşınması ve eklem aralığının daralmasıyla karakterize, ilerleyici ve ağrılı bir hastalıktır. Bu durum hastaların günlük yaşam kalitesini ciddi biçimde düşürür. Başlangıçta ilaç ve fizik tedavi gibi yöntemlerle kontrol altına alınabilse de, ileri evrede cerrahi tedavi gerekebilir.
Bazı hastalarda, omuz eklemine hareket sağlayan rotator manşet kaslarının ileri düzeyde yırtılmış veya işlevini yitirmiş olması durumu daha da karmaşık hale getirir. Bu gibi durumlarda anatomik omuz protezi yetersiz kalabilir. İşte bu noktada, ters omuz protezi (reverse shoulder arthroplasty) modern cerrahinin sunduğu en etkili tedavi seçeneklerinden biridir.
Ters omuz protezinde, omuzun doğal anatomisinin aksine, top ve yuva yapısı yer değiştirir: top kısmı omuz eklemine, yuva ise kol kemiğine yerleştirilir. Bu özel tasarım sayesinde, zayıf ya da çalışmayan rotator manşet yerine, omuz hareketi deltoid kası aracılığıyla sağlanır. Böylece hem ağrı azalır hem de kol hareketleri büyük ölçüde geri kazanılır.
Bu yöntem, ileri yaşta, rotator manşet yırtığına bağlı kireçlenme (cuff tear arthropathy) gelişen, omuz hareket açıklığı belirgin azalmış, omuzunu aktif olarak kullanamayan hastalarda uygulanır. Ayrıca daha önce geçirilmiş başarısız protez cerrahilerinde veya kompleks kırıklarda da etkili bir seçenektir.
Cerrahiden sonra hastalar, doğru egzersiz programıyla günlük yaşamlarına önemli ölçüde geri döner. Uygun hasta seçimi ve dikkatli planlama ile ters omuz protezinin başarı oranı oldukça yüksektir.
Ameliyat Süresi: 90–120 dakika
Anestezi Türü: Genel anestezi + sinir bloğu
Ameliyat Yöntemi: Açık cerrahi (deltopektoral insizyonla)
İlk gün: 4–6 (sinir bloğu uygulanmışsa 2–3)
İlk hafta: 3–4
2. haftadan sonra: 1–2
Genellikle 1–2 gün hastanede kalış önerilir
İlk 4–6 hafta: Kol askısıyla korunur
2. haftadan itibaren: Pasif egzersizler başlanır
5–6. hafta: Aktif hareket ve güçlendirme süreci
3. ay: Günlük yaşam aktivitelerine dönüş
6. ay: Hafif sporlar ve fonksiyonel aktiviteler
İlk pansuman: 2. gün
Yara yeri kontrolü: 1. hafta
Dikiş alınması (gerekirse): 10. gün
Evet. Deltoid kası sayesinde kolunuzu baş üstüne kaldırmanız çoğu hastada mümkün olur. Hareket açıklığı hastadan hastaya değişir ama belirgin bir artış beklenir.
Modern ters omuz protezleri 15–20 yıl ya da daha fazla süre dayanabilir. Travma ve aşırı yüklenmeden kaçınmak gerekir.
Hastamıza göstereceğimiz hareketlerin kendisi tarafından yapılması şart. Bu hareketlerle hareket açıklığı ve kas dengesi yeniden oluşturulur. Belirli periyodlardaki kontrollerde hareket açıklığında ve kas gücünde geri kalındığına kanaat getirilirse fizik tedaviden yardım alınabilir.
Sinir bloğu ve ağrı kesici protokolleri sayesinde ağrı kontrolü oldukça etkilidir. Ameliyat sonrası ağrı sıklıkla beklenenden daha az olur.
Bu nadir bir durumdur. Gerekli görülürse ileri dönemde revizyon ameliyatı planlanabilir.
