Omuz eklemi, vücudumuzdaki en hareketli ve aynı zamanda en karmaşık yapılardan biridir. Bu yüksek hareket kabiliyeti, aynı zamanda travmalara ve aşınmalara da açık hale gelmesine neden olur. Özellikle omuzun döndürme ve kaldırma hareketlerinden sorumlu olan “rotator manşet” adı verilen kas-tendon grubu, yaşa bağlı dejenerasyon, tekrarlayan zorlanmalar veya ani travmalar nedeniyle yırtılabilir. Rotator manşet yırtıkları, omuzda ağrı, güç kaybı ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir.
Rotator manşet yırtıklarının tedavisinde ilk seçenek genellikle fizik tedavi ve medikal yöntemlerdir. Ancak bu yöntemlerle düzelmeyen ya da günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyen yırtıklar için cerrahi müdahale gerekebilir. Günümüzde bu tür yırtıkların tedavisinde en sık tercih edilen yöntem, kapalı cerrahi olarak bilinen omuz artroskopisidir. Bu teknik sayesinde, birkaç milimetrelik kesiler aracılığıyla omuz eklemi içerisine girilerek detaylı bir görüntüleme ve onarım işlemi yapılabilmektedir.
Artroskopik cerrahi sırasında, özel bir kamera ve mikro cerrahi aletler yardımıyla yırtık tendon alanı temizlenir ve ardından tendon, özel iplikler ve kemik içine yerleştirilen düğmeler (ankor) yardımıyla tekrar kemiğe tutturulur. Bu işlem sırasında omuzun diğer yapılarında (örneğin bursa, labrum, biseps tendonu) saptanan ek sorunlar da aynı seansta müdahale edilerek giderilebilir. Artroskopik teknik, açık cerrahiye göre daha az doku hasarı oluşturduğu için daha hızlı iyileşme, daha az ağrı ve daha iyi kozmetik sonuçlar sağlar.
Ameliyat genellikle genel anestezi altında gerçekleştirilir ve bazı durumlarda sinir bloğu ile ameliyat sonrası ağrı kontrolü sağlanır. Ortalama operasyon süresi yırtığın büyüklüğüne göre değişmekle birlikte 1–1.5 saat arasında değişir. Çoğu hastanın bir gece hastanede kalması yeterlidir, bazı durumlarda aynı gün de taburcu olunabilir..
Bu operasyon sonrası ilk haftalarda omuz askısı kullanımı önerilir. Tendonun kemiğe sağlam bir şekilde yapışması için ilk 2–4 hafta kolun pasif olarak dinlendirilmesi önemlidir. Daha sonra hastaya özel hazırlanan bir fizyoterapi programı ile omuz hareket açıklığı ve kas gücü kademeli olarak geri kazandırılır. Tam iyileşme süreci kişiden kişiye değişse de, çoğu hasta 1 ay içinde günlük yaşam aktivitelerine dönebilir; 3-6 ay içinde ise spor gibi daha yoğun aktivitelere başlaması mümkündür.
Rotator manşet yırtığı onarımı, doğru cerrahi teknik ve düzenli rehabilitasyon ile oldukça başarılı sonuçlar verir. Bu operasyon sayesinde hastalar, ağrısız ve fonksiyonel bir omuza kavuşarak yaşam kalitelerini önemli ölçüde artırabilirler.
Ameliyat Süresi: Yaklaşık 60–90 dakika
Anestezi Türü: Genel anestezi (gerektiğinde sinir bloklarıyla desteklenir)
Ameliyat Yöntemi: Kapalı (artroskopik) yöntemle, 3–5 mm’lik küçük kesiler üzerinden yapılır
İlk gün: 5–6 (sinir bloğu yapılmışsa 2–3)
İlk hafta: 3–4
2. haftadan sonra: 1–2’ye düşer
Genellikle 1 gece hastanede kalınır
Bazı durumlarda aynı gün taburculuk planlanabilir
İlk 2–4 hafta: Kol askısı ile desteklenir, pasif hareketler yapılır, aktif hareket sınırlıdır
4. haftadan sonra: Aktif hareketlere başlanır
1. ay: Günlük işlere dönüş
3-6. ay: Spor ve tam güç kullanımı
İlk pansuman 2. gün
Genellikle 2. haftada dikişler alınır (eğer alınabilir tipte ise)
Ameliyat sonrası ilk gün dirseğinizi masaya koyarak elinizi kullanabilir, kendi yemeğinizi yiyebilir, el yüz yıkama gibi basit işleri yapabilirsiniz. Ameliyat sonrası ilk gün el ve dirsek hareketlerine başlarsınız. İlk 2-4 hafta ayaktayken konfor amaçlı kol askısı kullanmanız gerekir. Bu süreçte kolunuzu aktif olarak kullanmanız önerilmez. 2. hafta pasif hareketler, 6. haftadan sonra aktif hareketler yaparak kendi fizik tedavinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Hayır. Rotator manşet onarımı sonrası omuz hareket açıklığını ve kas gücünü geri kazanmak için fizik tedavi önemlidir. Hastalarımızın büyük çoğunluğunun gösterilen egzersizleri yapması yeterli olur. Takiplerde iyileşme hızı ortalamanın altında kaldığında ya da hasta ile ilgili özel durumlarda fizik tedavi ve rehabilitasyon bir uzman eşliğinde yapılabilir.
Ağrı genellikle sinir bloğu ile kontrol altına alınır. İlk birkaç gün biraz hassasiyet olabilir, ancak ağrı kesicilerle tolere edilebilir düzeydedir.
Artroskopik teknik sayesinde kesi izleri oldukça küçüktür. Estetik açıdan rahatsızlık verecek düzeyde iz kalması beklenmez.
Masa başı işlerde 2 hafta içinde dönüş mümkündür. Fiziksel efor gerektiren işlerde bu süre 1-2 ayı bulabilir.
