Menisküs, diz ekleminde uyluk (femur) ve kaval (tibia) kemikleri arasında bulunan yarım ay şeklindeki kıkırdak benzeri yapılardır. Dizde iki adet menisküs bulunur: iç (medial) ve dış (lateral) menisküs. Bu yapılar, dizin yük taşıma kapasitesini artırır, şok emici görev görür ve eklem yüzeylerini korur.
Menisküs yırtıkları, ani dönme hareketleri, çömelme, travmalar veya zamanla gelişen dejeneratif (yıpranma) değişiklikler sonucu oluşabilir. Gençlerde genellikle spor yaralanmalarına bağlı olarak görülürken, ileri yaşlarda daha çok dejeneratif nedenlidir.
Menisküs yırtığı, dizde ağrı, takılma hissi, şişlik ve hareket kısıtlılığına neden olabilir. Tanı, fizik muayene ve çoğunlukla MR görüntüleme ile konur. Her yırtık cerrahi gerektirmez; ancak ağrı ve takılma gibi şikâyetler devam ediyorsa, yırtık büyükse veya diz kilitleniyorsa, cerrahi müdahale gerekebilir.
Cerrahi genellikle artroskopik (kapalı) yöntemle yapılır. Hedef, mümkünse menisküsü korumak ve onarmaktır. Onarım mümkün değilse, canlılığını yitirmiş yırtık bölge kontrollü olarak temizlenir (parsiyel menisektomi).
Ameliyat Süresi: Yaklaşık 30–45 dakika
Anestezi Türü: Spinal anestezi veya genel anestezi
Ameliyat Yöntemi:
Artroskopik (kapalı) yöntemle diz içine girilir
Yırtık onarılabilir yapıdaysa özel ipliklerle dikilir
Onarım mümkün değilse yırtık parça temizlenir (parsiyel menisektomi)
İlk gün: 3–5
İlk hafta: 2–3
2. haftadan sonra: 1–2
Genellikle 1 gece hastanede kalınır
İlk 1–2 hafta: Koltuk değneği ile yük verme kısıtlanabilir
3.–4. hafta: Yürüme normale döner
4.–6. hafta: Denge egzersizleri
6–12. hafta: Sportif aktivitelere kademeli dönüş
İlk pansuman: 2. gün
Dikiş alınması: 10. gün (eğer alınabilir tipteyse)
Her yırtık iyileşmez. Özellikle iyi kanlanan dış bölgelerdeki küçük yırtıklar iyileşebilir. Ancak çoğu durumda cerrahi gerekebilir.
Hayır. Amaç, menisküsü mümkün olduğunca korumaktır. Yalnızca yırtık ve bozulmuş bölüm çıkarılır veya dikilir. Sıklıkla geriye diz fonksiyonlarını sağlayacak kadar yeterli miktarda menisküs dokusu kalır.
Evet. Özellikle menisküs onarımı yapılan hastalarda, fizik tedavi egzersizleri dizin gücünü ve hareket açıklığını yeniden kazanmak için önemlidir.
Parsiyel menisektomi sonrası genellikle 6–8 hafta içinde; menisküs onarımı sonrası ise 3–4 ay sonra dönüş mümkündür.
Hayır. Artroskopik yöntemle yapılan ameliyatlarda izler küçüktür ve zamanla belirginliğini kaybeder.
