Donuk omuz, tıbbi adıyla adeziv kapsülit, omuz eklemini çevreleyen kapsül dokusunun kalınlaşıp büzüşmesiyle ortaya çıkan ve omuz hareketlerini ciddi şekilde kısıtlayan bir hastalıktır. Bu durum, genellikle yavaş gelişir ve zamanla artan ağrı ile birlikte omuz hareketlerinin neredeyse tamamen kısıtlandığı bir tabloya dönüşebilir.
Donuk omuzun nedeni her zaman net olmamakla birlikte, diyabet hastalarında, tiroit hastalıklarında, uzun süre omzunu kullanamayan kişilerde veya geçirilmiş travma/cerrahi sonrası daha sık görülür. Hastalık genellikle 40–60 yaş arası bireylerde ortaya çıkar ve kadınlarda biraz daha yaygındır.Hastalık süreci genellikle 3 evrede seyreder:
Donuk omuzun çoğu vakasında fizik tedavi ve ağrı kontrolü ile zaman içinde iyileşme sağlanabilir. Ancak bazı hastalarda hareket kısıtlılığı kalıcı hale gelir ya da yıllarca sürebilir. Bu gibi durumlarda cerrahi tedavi gündeme gelir.
Artroskopik kapsül gevşetme (kapalı ameliyat), donuk omuzun en etkili cerrahi tedavi yöntemlerinden biridir. Bu teknikte omuz eklemine küçük kesilerle girilerek kalınlaşmış ve yapışıklık oluşturmuş kapsül dokusu kontrollü şekilde kesilir. Bu sayede eklem serbestleştirilir ve omuz yeniden hareket kazanmaya başlar.
Kapalı yöntem sayesinde iyileşme süreci daha konforlu ve hızlıdır. Cerrahiden hemen sonra fizik tedaviye başlanarak hareket açıklığı korunur ve güçlendirilir. Ameliyat doğru zamanda ve uygun hastada uygulandığında oldukça başarılı sonuçlar verir.
Ameliyat Süresi: Yaklaşık 45–60 dakika
Anestezi Türü: Genel anestezi ve sinir bloğu kombinasyonu
Ameliyat Yöntemi: Kapalı (artroskopik), 3–4 mm’lik küçük kesilerle
İlk gün: 4–5 (sinir bloğu ile 1–2)
İlk hafta: 3–4
2. haftadan sonra: 1–2
Yatış süresince fizik tedavi uygulanabilmesi için 2 gece hastanede kalınabilir
Ameliyat sonrası ilk gün: Fizik tedavi başlar
İlk 3 hafta: Hareket açıklığını koruyucu egzersizler
3–6 hafta: Aktif hareket ve güçlendirme egzersizleri
2–3. ay: Günlük yaşama tam dönüş
3–6. ay: Spor ve yüksek eforlu aktiviteler
İlk pansuman 2. gün
Yara yeri kontrolü 1. hafta
Gerekirse dikişler 10. günde alınır
Evet, bazı vakalar zamanla kendiliğinden iyileşir. Ancak bu süreç 1–2 yıl sürebilir ve hareket kaybı kalıcı olabilir. Bu nedenle iyileşme süreci uzuyorsa cerrahi önerilir.
Cerrahiyle yapışıklıklar açılır ancak tam hareket açıklığı için fizik tedaviden yardım alınır. Hareket kazanımı birkaç hafta içinde belirginleşir.
Genellikle 1-2 ay süreli düzenli fizik tedavi gerekir. Bu süreç hastanın yaşına, omuz sertliğine ve kas yapısına göre değişebilir.
Hastaların büyük çoğunluğunda ağrı belirgin şekilde azalır. Gece ağrıları hızla düzelir, ancak tam rahatlama birkaç hafta sürebilir.
Tekrarlama nadirdir. Ancak fizik tedaviye uyum sağlanmazsa hareket kısıtlılığı kısmen geri dönebilir.